Waar kan ik heen?
Ik kan niet naar de kapper
Kan niet naar de kapper, mijn haar trekt op niks
Waar kan ik heen?
Ik kan niet gaan uit eten
Ik mag niet uit eten, en niet op café

Ik wil niet blijven in lockdown
Want lockdown, dat is zo alleen
En mijn knuffelcontact, is een jute zak

Waar kan ik heen?
Ik mag niet naar concerten
Mag niet naar concerten, zelfs niet op een wei
Waar kan ik heen?
Ik mag niet gaan dansen
Ik kan niet gaan dansen, en liefst niet op reis

Ik wil niet sterven aan Covid
En Covid dat is overal
Op een overvolle tram, in de wachtrij van de Al(di)

Is de Elon al naar Mars?
Zijn de vaccinaties klaar?
Is er een plaats in dit landje, waar ik heen kan gaan?
Is de Elon al naar Mars?
Zijn de vaccinaties klaar?
Is er een plaats in dit landje, met gezond verstand?

Waar kan ik heen?
Ik mag niet gaan sporten
Ik kan niet gaan sporten, dat deed ik al niet.
Waar kan ik heen?
Ik mag na twaalf uur niet buiten
Ik mag niet naar buiten, dan krijg ik een boete

Wat Van Ranst zegt, dat doe ik
maar ook ik raak het stilaan beu
Dat masker op mijn mond, en ook over mijn neus.

Is de Elon al naar Mars?
Zijn de vaccinaties klaar?
Is er een plaats in dit landje, waar ik heen kan gaan?
Is de Elon al naar Mars?
Zijn de vaccinaties klaar?
Is er een plaats in dit landje, met gezond verstand?

Ik heb mijn twijfels over België
't Lijkt of niemand daar nog lacht.
Ik heb mijn twijfels over België.
Wie heeft die onzin toch bedacht?

Ik zit in mijn studio
Ik vind niks dat rijmt op dubio
Ik heb mijn twijfels over België
Ik zit in mijn studio
Ik vind niks dat rijmt op dubio
Ik heb mijn twijfels over België

België, België, België, Bel-gi-ië

Is de Elon al naar Mars?
Zijn de vaccinaties klaar?
Is er een plaats in dit landje, waar ik heen kan gaan?
Is de Elon al naar Mars?
Zijn de vaccinaties klaar?
Is er een plaats in dit landje, met gezond verstand?

Hoe moet ik me voelen? 

De pers zegt dat ik bang moet zijn. De politici zeggen dat ik boos moet zijn. Mijn therapeut zegt dat ik gelukkig moet zijn. Er zijn zelfs mensen die zeggen dat ik me schuldig moet voelen, schuldig aan lelijke dingen zoals mishandeling, verkrachting, moord, slavernij, racisme en mensenhandel. Raar, niet? Ik ken die mensen helemaal niet. Zij mij ook niet, anders zouden ze zo'n ranzige dingen niet zeggen, maar ze weten blijkbaar wel perfect hoe ik me zou moeten voelen. 
Dat vind ik nu vreemd. Iedereen lijkt precies te weten hoe een ander zich zou moeten voelen. Laatst hoorde ik een meisje tegen haar telefoon roepen: "Ik hoop dat jij en die slet gelukkig worden." Volgens mij hoopte ze dat helemaal niet, afgaande op het stemvolume dat uit dat tere lijfje kwam. Zelfs een aankomende trein deinsde even terug. Of, nog zo'n mooie. "Je zou je moeten schamen." Die hoorde ik op de tram. Een man, zestig of zo, tegen een meisje met een gescheurde jeansbroek, zestien of zo. 

Hoe komt het toch dat iedereen exact weet hoe een ander zich zou moeten voelen terwijl ze zelf met hun emoties geen blijf weten? Wat is het toch met die onophoudelijke projecteerdrang van de hedendaagse Homo Sapiens Sapiens. "Jij moet dit. Jij moet dat." Ze klinken als een zesjarig verwend rotjoch. "Ik hoop dat Neymar veel pijn heeft." "Dat Bart De Wever zich maar eens goed klote voelt in zijn onderbroek." "Goedele Liekens? Die zou ik eens graag de huid vol schelden." "Ik wil gewoon dat Rudy van mij houdt." Het zijn maar korte flarden van mono- en dialogen die ik regelmatig opvang maar ze zeggen zoveel over de mensen die ze uitbraken. Woede. Angst. Pijn. Is dat het enige dat we nog mogen voelen?

Het ergste is: ik weet hoe al die mensen zich voelen. Dat is de keerzijde van empathie.

Op oudejaarsavond zat ik op de trein, op weg naar mijn knuffelcontact. Zoals ik zo vaak doe, staarde ik naar buiten zonder me al te veel aan te trekken van de geluiden in de wagon. Ik heb ze allemaal al gehoord. Het gepiep en gekraak, de metaalachtige gesprekken, het gejoel van kleine kinderen, de krakende stem van de conducteur. Ik ken alle geluiden die in een trein voorkomen. Maar toen ik gesnik hoorde, keerden al mijn empathische gaven zich naar het doodongelukkige meisje op de zitbank naast me. Zwart haar, dikke bottines, iets te grote jeansbroek en zwart jasje. Met haar rechterhand typte ze lappen tekst op haar telefoon. Met haar linkerhand veegde ze de tranen van haar gezicht. Mijn hart trok samen. "Toch niet op oudejaarsavond," dacht ik.
Ik keek naar haar, misschien als schuchtere poging om contact te leggen, maar ze had geen oog voor mij. Logisch. Ze was met andere dingen bezig en ik denk niet dat ze veel zin had in een gesprek met een zesenveertigjarige dikzak met een rafelend mondmasker. Ik had medelijden en ik wist niet eens waarmee. Was haar oma dood? Had haar vriendje het uitgemaakt? Was ze erachter gekomen dat haar vader eigenlijk niet haar vader is? Allemaal vragen waar ik geen antwoord op had maar ik voelde wel dat het bij haar zeer diep zat. 
Aan het station heb ik nog even op haar gewacht maar ze had de andere uitgang genomen. Misschien maar goed ook. Ik moet geen jonge meisjes aanspreken onder de donkere luifel van het station. Dat is niet netjes. Daar voelen ze zich niet goed bij, ook al had ik had raad of troost kunnen geven. Het leek op een gebroken hart en daarvan heb ik zelf al tientallen exemplaren in een innerlijke kast steken. De keerzijde van empathie, weet je nog? Maar ze was weg, huilend de stad in en ik bleef achter, peinzend over de pijn die zij moest voelen.
Weet je wat lief is? Toen ik dit verhaal aan mijn knuffelcontact vertelde, kreeg ik een fantastisch antwoord: "Toch niet op oudejaarsavond? Je had haar moeten aanspreken en uitnodigen. Dan zou ze tenminste een gezellige avond gehad hebben." Ik hou van dat soort mensen.

Hoe moet ik me voelen?

Is dat nu echt zo'n rare vraag? Als ik naar mijn kat kijk, glimlach ik. Denk ik aan het meisje in de trein, dan vraag ik me beteuterd af hoe het met haar is. Als ik een doorsnee magazine over "gelukkig zijn" lees, dan rol ik met mijn ogen. Als ik spaghetti eet, ben ik verheugd en trots. Mijn bolognese-saus is overheerlijk, doch dit terzijde. Als ik naar Bohren Und Der Club Of Gore luister, voel ik me donker en droevig maar niet slecht. Bizar? Waarschijnlijk, maar dat is kwestie van smaak. Ik hou nu eenmaal van droevige, donkere muziek. Terwijl ik deze rare tekst neertyp, voel ik twijfel, gemengd met plezier. Gek? Absoluut, maar zo werken gevoelens nu eenmaal.

Hoe je je moet voelen?

Simpel. Je moet eerst leren om te voelen hoe het voelt om iets te voelen. Gevoelens genoeg. Je lichaam zit er vol mee, fysiek en mentaal, daar is zelfs amper verschil tussen. Verdriet is even aanwezig en voelbaar als spierpijn. Blijheid is even reëel als eens goed pissen. Met je ogen rollen over het gebruik van het woord "pissen" in een tekst over emoties, is ook een gevoel, net zoals een lekker warm bad. Eigenlijk is het simpel: we lopen continu met emoties en gevoelens rond maar we zijn het zo gewend dat we door het bos de bomen niet meer zien, en andersom. We schakelen ook aan een razend tempo over van het ene gevoel in het andere, zonder erbij stil te staan. En op die manier lopen we onszelf voorbij en moeten we verre reizen ondernemen om op zoek te gaan naar onszelf.

Rare wereld.

Ik ben al mijn hele leven met gevoelens bezig. Als ik zo ruwweg mag schatten hoeveel emoties ik in mijn leven al heb meegemaakt, kom ik op een 45.546.855.365-tal. Dat zijn er wel wat en er komen er met de regelmaat van de kwantumklok bij. Keerzijde, enzoverder. Dus als ik moet antwoorden op die ietwat confronterende vraag in de titel, zou het dit zijn: "Zo bewust mogelijk." Jij, Homo Sapiens Sapiens, wordt getorpedeerd door een quasi onoverkomelijke stormloop aan emoties. Als een oneindige kudde bizons stormen ze op je af, gestuurd door een overvloed aan prikkels. Als je daar niets aan doet, word je verpletterd. Depressie, nierstenen, zelfmoordneigingen, keelkanker... De lijst is eindeloos. Je gaat ten onder, behalve als jij beslist waar de bizons naartoe lopen. Kan dat? Natuurlijk kan dat. Het zijn jouw bizons. 

Een alcoholverslaafde geeft zijn bizons dagelijks genoeg drank om straalbezopen op het gras te liggen. Een diepgelovige kloosterzuster mompelt haar bizons in slaap. Een gelukkig mens is iemand die zijn bizons heeft afgericht. Ze hebben namen. Vreugde. Trots. Verdriet. Nijd. Ze stormen soms nog maar dan fluistert hij, "kalm, zit," en de bizon gehoorzaamt. Hoe dat komt? Omdat bizons zo zijn. Eigenlijk zijn het domme beesten. Ze reageren alleen maar als er iets gebeurt en dan gaan ze zotte dingen doen. Een stormloop is altijd een gevolg, nooit een oorzaak. Geen enkele bizon gaat voor de lol als een bezetene tekeer. Als je dat weet, kan je aan de slag met je emoties. Het zijn jouw bizons, een chaotische kudde om zorg voor te dragen. Leer ze kennen. Probeer te achterhalen wat hen prikkelt. Gebruik de schat aan informatie die je kudde meebrengt. Waarom ben je jaloers? Wat heeft jou echt nijdig gekregen? Welke eigenschap van je lief maakt hem/haar zo aantrekkelijk? 

Geef je gevoelens de liefde en aandacht die jezelf graag zou willen krijgen. Dat klinkt melig maar het is wel een stap in de goede richting. Je klopt ook niet met een hamer op een al zere teen, dus waarom zou je je geestelijke gezondheid te grabbel gooien? Leer van je emoties genieten. Voel! Proef! Luister! Kijk! Leef! Maar vooral: besef op elk moment dat die gevoelens louter een gevolg zijn en dat je misschien, waarschijnlijk, wellicht iets kan doen aan de prikkels die je bizons in gang zetten. Het zal de wereld waarin wij leven niet echt veranderen maar wel die waar je kudde in woont.




p.s. Eigenlijk ging deze column over de dood van Alexi Laiho, oprichter en gitarist van Children Of Bodom, een band waar ik in mijn jonge jaren behoorlijk zot van was. Hij is 41 geworden en dat is walgelijk jong en diep droef. Daarnaast speelden de herinneringen aan dat vreemde jaar 2020 een belangrijke rol in de aanzet tot dit schrijfsel. Dat het uiteindelijk zou gaan leiden tot een relaas over bizons, had ik ook niet zien aankomen. Dat het een half zelfhulpboek voor gevoelige zielen zou worden, al helemaal niet, als het dat al is. Ik weet het ook niet. Ik zie dingen en ik hoor dingen en ik zet de hele boel op "shuffle" tot dat er een flard tekst uitkomt die ietwat samenhangend is. Dat lukt niet altijd. Bizons zijn domme beesten.
​